Roślina znana jako ashwagandha, tak naprawdę nosi mniej popularną nazwę. W zielniku widnieje pod nazwą Witania ospała (Withania somnifera). Spotkać się z nią można na terenach Europy, Azji i Afryki. O jej prozdrowotnych właściwościach wiedzieli już starożytni, choć w obecnych czasach dopiero od niedawna cieszy się rosnącym zainteresowaniem. Dawniej stosowano ją jako element tradycyjnej ajurwedyjskiej sztuki leczenia. Wykorzystywano ją w wielu celach, przekonując się o jej właściwościach i działaniu. Na co jest dobra ashwagandha? Czy istnieją przeciwwskazania do jej zażywania?
Ashwagandha — co to jest?
Ashwagandha to roślina, która przybiera formę niewielkiego krzewu z żółtymi kwiatami. W medycynie alternatywnej wykorzystuje się przede wszystkim jej korzeń, ponieważ to on zawiera cenione składniki chemiczne o działaniu uspokajającym i antystresowym. Z tego też powodu ashwagandhę uważa się za adaptogen obniżający poziom stresu. Roślina ta znana jest również jako czereśnia zimowa lub żeń-szeń indyjski, ponieważ wykazuje podobne właściwości i działanie do tradycyjnego żeń-szenia.
Ashwagandha — działanie i właściwości
Jak działa ashwagandha? Jej główne działanie antystresowe ma związek z receptorami GABA. Mowa tutaj o rodzaju neuroprzekaźnika, który występuje w mózgu i innych tkankach. Ma za zadanie hamowanie aktywności neuronalnej. Receptory te mają na celu utrzymywanie równowagi w mózgu, czyli zarządzanie jego nadmiernym pobudzeniem. Większa aktywność tych receptorów przyczynia się do uspokojenia, wyciszenia, zrelaksowania organizmu. Z tego też powodu w celu złagodzenia stresu stosuje się suplementację ze wspomnianą rośliną, jaką jest ashwagandha. Na co jeszcze może być pomocna?
Ashwagandha a cukrzyca
Czy ashwagandha może być pomocna przy obniżaniu wysokiego poziomu cukru we krwi? Jak się okazuje, jej składniki mają właściwości zwiększające podatność komórek tłuszczu i mięśni na oddziaływanie insuliny. Dla wielu osób może to być wskazówka ku temu, by w przypadku występowania cukrzycy sięgnąć właśnie po wspomnianą roślinę. Należy mieć jednak na uwadze, iż insulinooporność i problem z nieuregulowanym poziomem cukru we krwi może mieć różne podłoże. Dlatego też należy w pierwszej kolejności porozmawiać z lekarzem o ewentualnej suplementacji ashwagandhy (nigdy nie zażywaj niczego na własną rękę bez konsultacji z lekarzem!).
Właściwości przeciwstresowe i antydepresyjne
Jednym z najczęstszych powodów, dla jakich mówi się o ashwagandzie, są jej właściwości obniżające poziom stresu. Istnieje prawdopodobieństwo, że ma również właściwości powodujące zmniejszenie intensywności zaburzeń lękowych. Z tego powodu wciąż prowadzi się badania mające wskazać, czy omawiana roślina może być pomocna w leczeniu depresji i jej symptomów.
Działanie obniżające poziom cholesterolu
Badania na zwierzętach wskazały na to, iż ashwagandha ma właściwości obniżające poziom cholesterolu. Ma to związek również z redukcją poziomu trójglicerydów we krwi.
Ashwagandha a bezsenność
Przeprowadzano badania, które dotyczyły wpływu stosowania ashwagandhy na bezsenność i poprawę jakości snu. Ma to związek przede wszystkim z rosnącym stresem w społeczeństwie i zmniejszającą się dawką codziennego snu, co prowadzi do wielu problemów zdrowotnych. Badania miały na celu wykazanie, czy korzystanie z ashwagandhy przyniesie poprawę w tej kwestii, jednocześnie nie powodując takich skutków ubocznych, jakie mogą wynikać z zażywania leków.
Badanie kliniczne przeprowadzone przez Langade D et al (2019) na ludziach dało następujące rezultaty:
- redukcja czasu potrzebnego do zaśnięcia,
- redukcja czasu, w którym badany po zaśnięciu wciąż przebywa w stanie czuwania,
- poprawa jakości snu,
- brak działań niepożądanych zgłaszanych przez uczestników badania.
Wyniki wielu badań są obiecujące i wskazują na to, że dobrym pomysłem jest zainteresowanie się ashwagandhą oraz jej wpływem na jakość i długość snu (także w kontekście alternatywy dla farmakoterapii).
Jakie inne właściwości ma ashwagandha? Będą to właściwości:
- antyoksydacyjne,
- przeciwzapalne,
- przeciwbakteryjne,
- anksjolityczne,
- neuroprotekcyjne,
- poprawiające działanie nerek i wątroby,
- pozytywnie wpływające na pamięć i koncentrację.
Ashwagandha — przeciwwskazania
Kto nie powinien brać ashwagandhy? Czy istnieją jakiekolwiek skutki uboczne i działania niepożądane, które mogłyby wskazywać na to, że stosowanie tej rośliny nie jest dobrym pomysłem?
Jak wykazało wyżej opisane badanie, pacjenci nie skarżyli się na żadne dolegliwości po przyjmowaniu ashwagandhy. Z innych źródeł wiadomo jednak, że niektóre osoby po zażyciu ashwagandhy doświadczały bólu głowy, problemów z żołądkiem, czy nadmiernej senności.
Należy pamiętać o tym, by zachować umiar i zdrowy rozsądek przy jej stosowaniu. Kto powinien zrezygnować z korzystania z tej rośliny lub stosować ją wyłącznie pod nadzorem lekarza?
- kobiety w ciąży,
- kobiety karmiące piersią,
- osoby z chorobami układu autoimmunologicznego,
- diabetycy,
- pacjenci z problematycznym ciśnieniem krwi,
- osoby chorujące na tarczycę.
Ashwagandhy nie należy także stosować podczas zażywania leków immunosupresyjnych.
Należy mieć na uwadze, że stosowanie jakichkolwiek leków i borykanie się z chorobami przewlekłymi może wchodzić w konflikt z dodatkową suplementacją na własną rękę. Dlatego wprowadzanie ashwagandhy, tak jak innych ziół, czy suplementów, powinno być przemyślane i skonsultowane z lekarzem w oparciu o wywiad medyczny i indywidualną historię leczenia pacjenta.
Ashwagandha — jak stosować?
Jak stosować ashwagandhę i jak długo można ją zażywać? Podstawową zasadą jest oczywiście konsultacja lekarska, a także postępowanie zgodnie z informacją, jaka znajduje się na opakowaniu suplementu z ekstraktem z ashwagandhy. Dlatego też nie można jednoznacznie podać dawki, ponieważ na jej wielkość ma wpływ:
- stan zdrowotny pacjenta,
- waga pacjenta,
- przyjmowane leki i suplementy,
- powód, dla którego dana osoba chce rozpocząć suplementację.
Ekstrakt w postaci tabletki będzie jednak wykazywał intensywniejsze działanie, niż roślina, ponieważ zawiera skoncentrowaną dawkę. Rozmowa z lekarzem rozwieje twoje wątpliwości co do stosowania ashwagandhy, jak i do czasu trwania całej suplementacji z jej udziałem.
Czy Ashwagandha uzależnia?
Ashwagandha zaliczana jest do roślin adaptogennych. Oznacza to, że stosowana zgodnie z zaleceniami i racjonalnie nie ma toksycznego wpływu na ludzki organizm. To z kolei może świadczyć o tym, że nie wykazuje właściwości uzależniających.
Autorka tekstu: Monika Palichleb
Źródła:
https://zgruntufit.pl/ashwagandha-wlasciwosci/,
https://cukrzyca.pl/cukrzyca-typu-2/insulinoopornosc/ashwagandha-czy-moze-wspomagac-leczenie-insulinoopornosci/,
https://mothersprotect.com/blogs/blog/ashwagandha-a-kortyzol,
https://www.researchgate.net/profile/Dorota-Wydro/publication/270960791_Adaptogeny_-_przydatne_suplementy_i_alternatywa_dla_lekow_Adaptogens_-_usefull_supplements_and_an_alternative_to_drugs/links/55c4d62108aebc967df38159/Adaptogeny-przydatne-suplementy-i-alternatywa-dla-lekow-Adaptogens-usefull-supplements-and-an-alternative-to-drugs.pdf,
https://apcz.umk.pl/QS/article/download/41868/34422/104545,
https://cejsh.icm.edu.pl/cejsh/element/bwmeta1.element.ojs-issn-2353-8600-year-2022-volume-285-issue-5-article-d11f53c5-7fd2-3b21-9369-21d129fed433/c/articles-2159083.pdf.pdf,
https://ppm-system.gumed.edu.pl/docstore/download/GUM9e2d4cd7ef0b4e4e95183bf02c0640d6/0000099131.pdf,
https://www.researchgate.net/profile/Dorota-Wydro/publication/270960791_Adaptogeny_-_przydatne_suplementy_i_alternatywa_dla_lekow_Adaptogens_-_usefull_supplements_and_an_alternative_to_drugs/links/55c4d62108aebc967df38159/Adaptogeny-przydatne-suplementy-i-alternatywa-dla-lekow-Adaptogens-usefull-supplements-and-an-alternative-to-drugs.pdf,
