Frytki w tradycyjnej, klasycznej formie przyjmują postać cienkich słupków wykonanych z ziemniaków. Smażone na głębokim tłuszczu nabierają złocistego koloru, mają chrupiącą skorupkę i miękką zawartość. Wspomniany tłuszcz, w którym są przyrządzane, dodatkowo staje się nośnikiem ich smaku. Najczęściej serwowane ze szczyptą soli, cieszą się dużym powodzeniem zarówno jako samodzielne danie, jak i w formie dodatku do dań typu fast food. Co warto wiedzieć na temat frytek? Gdzie powstały frytki? Jakie przyprawy idealnie z nimi współgrają? Jakie są najciekawsze pomysły na ich przygotowanie?
Frytki — pochodzenie i krótka historia
Ach, te frytki! Kiedy powstały? Nie da się ukryć, iż nie byłoby frytek bez ziemniaków. Jednak historii na temat powstania tego przysmaku jest wiele. Najczęściej jednak kojarzy się je z Belgią, a mianowicie ze znajdującym się na terenie tego kraju miastem Dinant. Mówi się, że w wieku XVII było to dosyć popularne danie, często alternatywa dla innych potraw, dodatków do dań, ryb. Początkowo smażono kawałki ziemniaków, a z czasem zaczęto je kroić w kształt słupków, czyli podobnie, jak to jest obecnie.
Gdzie powstały frytki? W innych źródłach można spotkać się także z przekazami, że w podobnej formie serwowano te ziemniaczane słupki we Francji, szczególnie w regionie Vallée de la Meuse.
Dużą popularność frytki zyskały także w Stanach Zjednoczonych w XIX wieku. Mówi się, że stały się powszechnie znane dzięki Thomasowi Jeffersonowi, który był trzecim prezydentem USA. Jeszcze jako minister spróbował frytek podczas swojego pobytu we Francji i właśnie wtedy rozsmakował się w nich na tyle, że zaczął propagować ich przygotowanie właśnie w USA.
Frytki robione w domu — co warto wiedzieć o ich przyrządzaniu?
Zarówno prostota przygotowania frytek, jak i ich smak stały się na tyle popularne, że znane są na całym świecie. Ich usmażenie jest banalnie proste, nie wymaga specjalnej wiedzy i doświadczenia, a także nie jest to zbyt czasochłonne danie. Najprostsza wersja ziemniaczanych słupków wrzuconych na gorący olej to kwestia poświęcenia kwadransa, by cieszyć się smakowitą i sycącą przekąską.
Frytki robione w domu to przeważnie wersja smażona w tłuszczu lub w piekarniku. Możesz samodzielnie przyrządzić je w swojej kuchni. Korzystając z poniższych wskazówek, zwiększysz walory smakowe frytek, a także ułatwisz sobie ich przygotowanie.
Które ziemniaki na frytki będą najlepsze?
Jak wiadomo, gatunków ziemniaków jest mnóstwo. Przy wyborze tych odpowiednich na omawianą przekąskę wybieraj zawsze ziemniaki o dużej zawartości skrobi i niewielkiej ilości wody. Dzięki temu frytki będą puszyste i miękkie w środku, natomiast z zewnątrz stworzy się na nich chrupiąca skorupka.
Do takich ziemniaków zaliczają się te należące do klasy B. Istnieje mnóstwo odmian, które zaliczają się do tej grupy. Można wymienić ziemniaki pod nazwą Agria, Asterix, Belmonda, Gala, Latona, Raja, Rosalind, czy Victoria. Oczywiście to tylko kilka przykładów. Jeśli nie słyszałeś o tych odmianach, z pewnością w sprzedaży znajdziesz również i inne gatunki, które nadają się na frytki.
Kiedy wrzucić frytki do oleju?
Najważniejsze, aby wrzucić je do mocno rozgrzanego oleju. Aby się upewnić, że jest on gotowy, wrzuć jedną frytkę. Słyszysz charakterystyczne skwierczenie? To oznacza, że możesz do oleju dodać całą porcję. Dlaczego to takie ważne? Jeśli olej nie osiągnie odpowiedniej temperatury, słupki z ziemniaków nasiąkną olejem, staną się bardziej gumowe, tłuste, ciężkostrawne. Ich wnętrze nie będzie pulchne — przy dłuższym smażeniu bardzo stwardną i staną się po prostu niesmaczne. Przy zbyt krótkim podczas jedzenia odczujesz wyraźny posmak oleju, zamiast ziemniaka.
Kiedy frytki są gotowe?
Zastanawiasz się, ile czasu robi się frytki w oleju? Z pewnością duży wpływ będą miały dwa parametry — grubość frytek oraz temperatura oleju. Przeważnie czas smażenia wynosi około sześciu minut. Najlepiej jednak monitorować sytuację i sugerować się kolorem frytek. Gdy zaczynają być złociste z wierzchu, możesz wyjąć je na talerz wcześniej wyłożony ręcznikiem papierowym i serwować.
Czas przygotowania będzie również zależny od sposobu przygotowania. Możesz zdecydować się bowiem na wersję smażoną w głębokim tłuszczu, frytki z patelni lub bez oleju w piekarniku. Za każdym razem wyznacznikiem będzie dla ciebie złocista barwa frytek.
Kiedy solić frytki?
Nie wiesz, kiedy solić frytki? Istnieją dwie opcje. Jedną z nich jest tradycyjne zastosowanie omawianej przyprawy dopiero po usmażeniu frytek, kiedy są jeszcze gorące, ale odsączone z nadmiaru tłuszczu. Wtedy można również zdecydować o tym, jak dużo soli zastosować.
Niektórzy decydują się jednak nieco inaczej postępować w przypadku frytek mrożonych, dopiero co wyjętych z zamrażalnika. Aby szybciej przygotować je do wrzucenia na gorący olej, posypują je solą, która wchodzi w reakcję z cząsteczkami wody znajdującymi się na frytkach. Zachodzi proces szybszego odmrażania. Można także pokusić się o przygotowanie solanki i wrzucenia do niej zamrożonych frytek. Będą szybciej gotowe na kolejne kulinarne eksperymenty.
Czy frytki smażyć pod przykryciem?
Pamiętaj o tym, aby nigdy nie przykrywać pokrywką smażących się frytek. Proces odparowywania wody, jaki zachodzi w trakcie smażenia, doprowadzi w takiej sytuacji do gotowania się ziemniaków, zamiast ich smażenia. Zdecydowanie szybciej ich środek stanie się miękki, ale nie uzyskasz efektu chrupiącej skórki.
Zdarza się, że tłuszcz po wrzuceniu frytek na patelnię zaczyna rozpryskiwać się po całej kuchni. Przeważnie jest to spowodowane dodaniem ziemniaczanych słupków, które zostały wcześniej umyte, ale nie odsączone z wody. Najlepiej nie pomijać etapu odsączania. Jeśli jednak będzie miało to miejsce, można na chwilę przykryć frytki przykrywką lub metalowym sitkiem.
Frytki podgotowane i frytki podwójnie smażone
Czy zastosowanie gotowanych ziemniaków do przygotowania frytek ma sens? Czy wrzucanie ich podwójnie na rozgrzany olej nie mija się z celem?
Frytki podgotowane to jeden ze sposobów ich przygotowania. W ten sposób zmniejsza się wilgotność ziemniaków, zanim wrzuci się je na głęboki tłuszcz. Po podgotowaniu frytek często pozostawia się je do chwilowego wychłodzenia, aby w jeszcze trwającym procesie parowania pozbyć się nadmiaru wilgoci. Utrzymają one dzięki temu swoją strukturę i nie rozpadną się podczas smażenia.
Taki proces przeprowadza się chociażby w warunkach przemysłowych, dzięki czemu frytki z gotowanych ziemniaków są optymalnie wilgotne i szybciej przygotowuje się je w warunkach domowych.
Frytki podwójnie smażone nierzadko nazywa się tymi doskonałymi. Ich przygotowanie polega na pierwszym smażeniu w nieco niższej temperaturze oleju (wystarczy zmniejszyć ogień w palniku), wyjęciu ziemniaczanych słupków i odstawieniu ich na kilka minut. Następnie rozgrzewa się olej do wysokiej temperatury i ponownie wrzuca frytki. W ten sposób uzyskuje się chrupiącą skórkę i miękkie wnętrze ziemniaczane.
Czemu frytki wychodzą miękkie?
Nie wiesz, czemu frytki wychodzą miękkie? Przyczyn może być kilka. Oto one:
- frytki wrzuciłeś do oleju o zbyt niskiej temperaturze i smażyłeś je zbyt krótko,
- wybrałeś zły gatunek ziemniaka (o dużej zawartości wody),
- wrzuciłeś zbyt dużą porcję frytek do oleju na raz,
- frytki zostały zbyt cienko pokrojone, przez co wchłaniają olej w nadmiernej ilości,
- w trakcie przygotowywania frytek wcześniej podgotowanych, nie schłodziłeś ich wystarczająco przed ich wrzuceniem do oleju.
Dlaczego frytki moczy się w wodzie z cukrem?
Po co moczy się ziemniaki na frytki w wodzie z cukrem? Przede wszystkim w ten sposób usuwa się nadmiar skrobi. Drugi powód to stworzenie cienkiej karmelizowanej powłoki, która również zwiększa poziom chrupkości frytek.
Dlaczego frytki przyklejają się do patelni?
Jednym z powodów przywierania frytek do patelni jest zbyt słabo rozgrzany olej. Nie powinno się także smażyć frytek na patelni bez oleju lub innego tłuszczu. Jeśli piecze się je w piekarniku, najlepiej mimo wszystko z pomocą kuchennego pędzelka rozsmarować cienką warstwę oleju na brytfance. Innym patentem jest położenie pergaminu pod frytki.
Co więcej, frytki smażone na patelni trzeba systematycznie mieszać. Zwróć także uwagę na samą patelnię. Jeśli korzystasz z teflonowej, powłoka teflonowa nie powinna być uszkodzona. Natomiast dno patelni nie powinno być powykrzywiane i nierówne. Może to powodować powstawanie miejsc, które nie są pokryte tłuszczem. Do przewracania frytek zastosuj drewnianą łyżkę lub łopatkę.
Dlaczego frytki się rozpadają?
Szukasz przyczyny tego, dlaczego frytki się rozpadają? Z pewnością słabo rozgrzany olej i przywieranie frytek do patelni będzie powodowało ich rozpadanie się. Innym powodem jest ich wcześniejsze rozgotowanie. Jeśli będą zbyt miękkie, samo wrzucenie ich na patelnię może okazać się problematyczne.
Co zrobić, żeby frytki się nie sklejały?
- Można w tym celu najpierw przepłukać je wodą. W ten sposób usunie się nadmiar skrobi, która pokrywa frytki.
- Po drugie, nie wrzucaj wszystkich frytek naraz na patelnię — smaż je partiami, aby miały przestrzeń.
- Nie zapomnij o przełożeniu ich na papierowy ręcznik, gdy będą gotowe, chrupiące i złociste.
Czy frytki z piekarnika są zdrowe?
Frytki przygotowane w piekarniku na pewno będą zdrowszą opcją w porównaniu z tymi smażonymi na głębokim tłuszczu. Ograniczenie ilości tłuszczu oznacza zmniejszenie kaloryczności tego produktu. Najlepiej jednak sięgnąć po ziemniaki i samodzielnie przyrządzić z nich frytki. Produkty gotowe, które są dostępne w sprzedaży, często są przed zapakowaniem nasączane tłuszczem.
Aby frytki móc potraktować jako zdrowsze, warto także zawsze przyrządzać je na świeżym tłuszczu. Kupowanie ich w różnych knajpkach i barach szybkiej obsługi nigdy nie daje klientowi gwarancji, że olej, na którym je usmażono, jest wysokiej jakości.
Co jeszcze sprawi, że porcja frytek będzie mniej kaloryczna? Na pewno wpływ na tę kwestię będzie mieć wybór gatunku ziemniaków, czy krojenie ich na nieco grubsze słupki, by nie wchłaniały zbyt dużej ilości oleju.
Staraj się także sięgać po frytki, które powstają z krojonych ziemniaków, nie z pulpy ziemniaczanej. Ta jest bardziej podatna na chłonięcie oleju.
Czy frytki z piekarnika są lekkostrawne?
Mogą być lepiej przyswajalne i nie powodować trudności z trawieniem, jeśli ograniczy się ilość tłuszczu zastosowanego do ich przygotowania. Zdecyduj się na wersję samodzielnie przyrządzaną z prawdziwych ziemniaków w domu — w piekarniku.
Czy frytki z frytkownicy beztłuszczowej są dobre?
Rozważasz zakup frytkownicy beztłuszczowej? Z pewnością zastanawiasz się, czy wersja jedzenia przygotowywana w takim urządzeniu bez oleju będzie dobrą i smaczną alternatywą. Otóż tego rodzaju urządzenie może okazać się strzałem w dziesiątkę. Frytki z frytkownicy beztłuszczowej będą równomiernie chrupiące i miękkie w środku. Będą także bardziej dietetyczne i mniej kaloryczne.
Frytki przygotowywane w takiej frytkownicy są ogrzewane powietrzem o wysokiej temperaturze. Dzięki temu zachowują swoją teksturę i smak, jak i miękkość i soczystość w środku. Jest to także stosunkowo szybsza metoda przygotowywania frytek niż np. w piekarniku.
Dlaczego frytki z batatów są miękkie?
Przyrządzanie frytek z batatów bez kilku dodatkowych czynności może być nieco problematyczne. Przede wszystkim dlatego, że nawet po długim smażeniu pozostają dosyć miękkie — nie tylko w środku, ale i na zewnątrz. Czy istnieje sposób na to, by zapewnić im chrupiącą skórkę?
Zasada jest prosta — przed ich smażeniem lub pieczeniem namocz je i opłucz w zimnej wodzie. Następnie pozostaw je w naczyniu z zimną wodą przez kwadrans. Po tym czasie odsącz je i dodaj odrobinę mąki ziemniaczanej oraz przypraw z dodatkiem niewielkiej ilości oleju. Tak przygotowane możesz piec w piekarniku. W wersji na patelni lub frytkownicy możesz pominąć etap dodawania oleju i przypraw.
Niektórzy przed smażeniem obgotowują delikatnie frytki z batatów w wodzie z dodatkiem octu. Będą chrupiące, tak jak sobie to wymarzyłeś.
Czy można smażyć frytki na smalcu?
Ponoć frytki na smalcu smakują znacznie lepiej, niż te smażone na oleju. Z pewnością są bardziej wyraziste. Smalec przyczynia się do zwiększenia chrupkości. Należy jednak mieć na uwadze, że smalec jest tłuszczem mniej zdrowym nasyconym, dlatego lepiej nie korzystać z niego za każdym razem, gdy pieczesz frytki.
Wyjątkowe frytki — jakie przyprawy podkręcą danie z ich udziałem?
Jak urozmaicić smak frytek? Pod tym względem możliwości jest naprawdę wiele. Jedną z opcji jest posypanie ulubionymi przyprawami już gotowych frytek.
W tym celu często korzysta się z soli, czasem nawet i pieprzu, choć częściej z papryki (ostrej, słodkiej, wędzonej), ziół prowansalskich, chili, kminu rzymskiego, curry, a nawet soli czosnkowej lub czosnku granulowanego.
Można także skorzystać z gotowych mieszanek ziołowych dedykowanych frytkom i obtoczyć w nich ziemniaczane słupki wraz z dodatkiem odrobiny oleju przed pieczeniem w piekarniku.
Ciekawe pomysły na przygotowanie frytek
Poniżej znajduje się kilka ciekawych alternatyw dla klasycznie przyrządzanych frytek. Być może któraś z nich przypadnie ci do gustu?
Co to frytki belgijskie? Ten przysmak przyrządzisz, smażąc go dwa razy. Frytki pozostaną miękkie w środku i chrupiące z zewnątrz.
Co to frytki francuskie? To ziemniaki pokrojone w cienkie słupki. Przed usmażeniem zanurza się je w zimnej wodzie. Następnie gotuje się je i smaży lub poddaje się je podwójnemu smażeniu. Pamiętaj także o zastosowaniu tłuszczu pochodzenia zwierzęcego — to on stanowi również o tym, co wyróżnia frytki francuskie i decyduje o ich smaku.
Jak zrobić frytki po amerykańsku? Nie można zaliczyć ich do mało kalorycznych, jednak mają swój urok, który odnajdziesz w smaku i sposobie ich przyrządzenia. Frytki amerykańskie są grube, moczone najpierw w zimnej wodzie, a potem w wodzie z dodatkiem cukru. Odsączone smaży się na oleju i często podaje z serem oraz bekonem.
Frytki po wiedeńsku przygotowuje się z dodatkiem ziół, takich jak papryka, sól, pieprz i tymianek. Podaje się je z serem, podsmażanymi pieczarkami i kukurydzą.
Czy frytki powstają wyłącznie z ziemniaków? Niekoniecznie. Oto kilka przykładów, z czego można je usmażyć:
- frytki z dyni,
- frytki z marchewki,
- frytki z cukinii,
- frytki z selera,
- frytki z polenty.
Autorka tekstu: Monika Palichleb
